Design Thinking (Tasarım Odaklı Düşünme)

Çevik proje ekipleri kullanıcılarla etkileşime girer ve aşamalı olarak teslimat gerçekleştirir. Design thinking (tasarım odaklı düşüme), “ne”yin inşa edilmesi gerektiğiyle, çevik ise değerin hızla “nasıl” sağlanabileceğiyle ilgilidir. Uyumlu olsa da, bu çıkarlar aynı değildir. Çevik teslimat, “ne” kısmının zaten kararlaştırılmış olmasını bekler. Tasarım düşüncesine ve çevikliğe araç ve tekniklerin bir kombinasyonu olarak bakmak daha uygundur çünkü bunların tümü teslimat sürecinde bir noktaya değer katar.

Peki tasarım odaklı düşünme nedir?

Tasarım odaklı düşünme, tasarım hakkında düşünmektir, hatta tasarımdan önce düşünmektir. İnsanların çalışmalarını izleme, hayatlarını nasıl yaşadıklarını öğrenme ve her gün karşılaştıkları zorluklara çözümler bulma sürecidir. Bir sonraki adım, tüm bu bilgileri toplamak, sıralamak ve desenleri aramaktır. Bu desenleri kullanarak, bir eylem planına karar verilir, çeşitli ve çok disiplinli ekiplerle beyin fırtınası yapılır, bir model veya prototip yapılır ve ardından olması gerekeni yapana kadar buluş yeniden çalışılır ve düzeltilir.

Diğerlerinin yanı sıra, “erken ve sıklıkla başarısız olma” ilkesine (Brown, 2009), ampulü keşfederken Thomas Edison öncülük etmiştir. 300 prototip yapmış ve biri sonunda çalışana kadar her denemede başarısız olmuştur. Ancak o zamanlar bugün olduğu gibi tasarım odaklı düşünme denmiyordu.

Tasarım odaklı düşünme, farklı alanlardaki akıllı fikirleri ve pratik yöntemleri bir araya getirir ve yeni kombinasyonlar oluşturur ve tasarım odaklı düşünme, kesinlikle takip edilmesi gereken yeni bir metodoloji, çerçeve, adımlar dizisi veya süreç değildir. Tasarım odaklı düşünme, nasıl çalıştığınızdır, zihniyet, yöntemler ve kültürdür. Projelerde tasarım odaklı düşünme, yalnızca empatiyi değil, buluş ve yeniliği de mümkün kılar.

Yaptığımız her şey – her proje – bir fikirle başlar ve başarılı olmak istiyorsak bu fikrin iyi olması gerekir. Önemli soru, iyi bir fikrin nasıl tanınacağıdır. Cevap, bir fikrin başarılı bir projeyle sonuçlanması için gerekenlere sahip olup olmadığını kanıtlaması gereken üç kritere bakmaktan geçer.

Bu kriterler şunlardır:

1) Müşteri (desirability) arzu edilirliği (ayrıca fayda, kullanılabilirlik ve memnuniyet olarak ayrılabilir)

2) Teknik fizibilite

3) İşin uygulanabilirliği veya karlılığı

Çevik proje ekipleri zaten kullanıcılarla etkileşime giriyor, aşamalı olarak teslim ediyor ve müşterilerin mutlu olmasını sağlıyor. Tasarım odaklı düşünmek ve onu çeviklikle birleştirmek, başarısız olma riskini daha da azaltır. Ancak tasarım odaklı düşünme ile çevik faaliyetleri nasıl ayırt edebilir ve bu yaklaşımları tutarlı bir bütün halinde nasıl birleştirebilirsiniz?

Kısacası, çevik ve tasarım düşüncesi arasındaki etkileşim şu şekilde tanımlanabilir:

Tasarım odaklı düşünme yaklaşımını kullanarak empati kurun, tanımlayın ve fikir oluşturun.

Çevik süreçlerle ürünü aşamalı olarak ve daha hızlı oluşturun ve teslim edin.

Bu nedenle, tasarım düşüncesine ve çevikliğe, biri ya da diğeri şeklinde bakmak yerine, araç ve tekniklerin bir kombinasyonu olarak bakmak daha iyidir, çünkü hepsi değer katar.

Design Thinking temel unsurları

1) Çok disiplinli ekipler: Karmaşık sorunları çözmek için tek bir kişinin uzmanlığı ve tek bir disiplinin bilgi birikimi artık yeterli değildir. Bu nedenle başarılı ve yenilikçi şirketler, bireysel yetenekler yerine ekip etkinliğine odaklanır. İdeal tasarım düşüncesi ekibi, üyelerinin yaş, milliyet, eğitim, meslek ve kültürel geçmiş açısından farklılıklarından yararlanır. Bu çeşitlilik, ekiplerin birçok farklı uzmanlık alanından, yöntemden ve modelden faydalanmasına olanak tanır. Bu tür çok disiplinli ekipler genellikle farklı sonuçlar ve yenilikçi çözümler üretirler.

2) Değişken alan: Bu tür yaratıcı çalışmalar, sürece uyum sağlayan özel bir ortam gerektirir. Genel olarak, çalışma alanı grubun yaratıcılığını ve iletişimini desteklemelidir. Ofis alanı öncelikle değişken ve esnek olmalıdır. Ofis alanı ekibin ihtiyaçlarına hızlı bir şekilde uyum sağlamalıdır (yani ayakta veya otururken çalışmak, ekip olarak veya tek başına çalışmak, sessiz veya gürültülü bir şekilde çalışmak gibi). Masa ve sandalye gibi ofis mobilyalarını hareket ettirmek kolay olmalı ve yeni durumlar hızla oluşturulmalıdır. Kuruluşlar işyerleriyle çalışanlara ve ziyaretçilere olumlu beden dili sergilemelilerdir.

3) Tasarım odaklı düşünme yöntemleri: Tasarım odaklı düşünme yaklaşımının belki de en bilinen unsuru yöntemleridir. Tasarım odaklı düşünme yöntemleri ilham, fikir oluşturma ve uygulama olmak üzere üç gruba ayrılan bir dizi aktiviteyi içerir. Bu bağlamda odaklandığımız, ilham ve fikir oluşturma aşamalarının parçası olan ilk altı faaliyettir:

1. İlham

a. Anlamak: Sorunu çözmek için öncelikle sorunun anlaşılması gerekmektedir. Tam olarak tanımlanmamış problemlerle uğraşmanın belirsizliği ile başa çıkmanın tek yolu, bir tasarım odaklı düşünme ekibinin, tam da süreç içinde ortaya çıkan çözümlerin ışığında, sorunu verilen şekilde çerçeveleme, yeniden çerçeveleme ve değiştirme konusunda özgüvene sahip olmasıdır (Cross, 2011). Yeni bir çözüm geliştirme süreci ne kadar verimli olursa olsun, yanlış sorun ele alındığında sonuçlar asla tatmin edici olmayacaktır.

b. Gözlem: Bu adım tamamen kullanıcılar ve ihtiyaçları ile ilgilidir. Ekibin araştıracağı ve derinlemesine inceleyeceği şey budur. Tasarım odaklı düşünen bir ekip, süreci kenardan gözlemler, saha gözlemleri yaparak müşterilerden bilgi edinir, farklı paydaşlarla görüşmeler yapar, yeni içgörüler elde eder ve problem ve kullanıcılar hakkında daha derin bir anlayış kazanır (Kelley ve Littman, 2005). Tüm bilgiler yazılır veya kaydedilir.

c. Bakış açısı: Bu adımda elde edilen bilgiler değerlendirilir. İlk olarak ekip, içgörüleri yazarak bir genel bakış oluşturur. Ardından değerlendirme yapılır. Notlar kümelere ve yeni bağlamlara yerleştirilir, böylece kalıplar oluşturulur. Ekip, bir grup kullanıcıyla ilgili belirli ihtiyaçları tanıyabilecek duruma gelir. Sonuç olarak ekip, kullanıcılar, ihtiyaçları, korkuları ve hedefleri hakkında net bir vizyona sahiptir ve uygun bir çözüm bulmaya devam edebilir.

2. Fikir

a. Fikir oluşturma: Bu aşamaya kadar, tasarım odaklı düşünme ekibi sorunu net bir şekilde ele almıştır. Bu aşamada, kullanıcıların ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yeni fikirler üretilir. Ekip, içlerinden birinin optimal olma şansını artırmak için mümkün olduğu kadar çok yeni fikir yaratır. Yeni fikirlerin değerlendirilmesi ve seçilmesi gerçekleşir ve yalnızca değerlendirme sürecini geçen fikirler bir sonraki aşamaya geçer.

b. Prototip: Ekip, kumaş, kağıt, lego veya eldeki herhangi bir şeyi kullanarak seçilen fikirleri prototiplere dönüştürür. “Göster, söyleme” bakış açısına göre amaç, potansiyel kullanıcıların fikri deneyimlemesini sağlamaktır. Kullanıcının gelecekteki bir ürün veya hizmetle ilgili deneyimi ne kadar gerçekçi olursa, geri bildirim o kadar değerli olur (Brown, 2009).

c. Test: Bir veya daha fazla prototip hazır olduğunda, bir tasarım odaklı düşünme ekibi, potansiyel kullanıcıları bulmak ve fikirlerini test etmek için yola çıkar. Sorular sorar, gözlemler yapar ve fikirle ilgili iç görüler toplar. Sorunu yeniden çerçeveler ve geri bildirime bağlı olarak ekip, bir adım ileri mi yoksa daha fazla geri mi gideceğine veya belki bir prototipi tamamen bırakıp başka bir prototipi test etmeye devam edip etmeyeceğine karar verir. Ekip sürece bütünüyle bağlı kalırsa, büyük olasılıkla belirli hedef grubu için benzersiz bir çözüm geliştirecektir. Böyle kanıtlanmış bir çözümün çevik teslimi başladığında, çok fazla zaman ve para tasarrufu sağlanacaktır.

SONUÇ

Tasarım odaklı düşünme empatiyi, buluşu ve yeniliği mümkün kılar. Bir müşteriye değer vermek için, proje hedefleriyle kullanıcı etkileşimlerini anlamak için biraz zaman harcanması gerekir, bu da iki anlama gelir. Birincisi, bir hizmete müşterilerin gözünden bakmak ve ikincisi, onu müşterilerin tutarlı bir deneyim alacak şekilde tasarlamak. Tasarım odaklı düşünme yaklaşımı, stereotipleri ve önyargılı düşünme biçimlerini kırmaya izin verir ve proje değerini en üst düzeye çıkarmaya ve yeni bakış açıları getirmeye yardımcı olur.

Kaynak linki: https://www.pmi.org/learning/library/design-thinking-improve-agile-process-11909

Kaynaklar: Vukosav, D. (2020). Design Thinking to Improve Your Agile Process. Paper presented at PMI Global Congress EMEA—2019, Dublin, Ireland. Newtown Square, PA: Project Management Institute

Brown, T. (2009). Change by design: How design thinking transforms organizations and inspires innovation. New York, NY: Harper Business

Kelley, T., & Littman, J., (2005). The ten faces of innovation: IDEO’s strategies for defeating the devil’s advocate and driving creativity throughout your organization. New York, NY: Doubleday

Eğitimlerimiz hakkında bilgi almak için bize ulaşın!